#POKOLENIA

W Europie w XX w. bezdomne zwierzęta zostały objęte ideą ochrony humanitarnej i powszechnej dobroczynności, niestety Polska przez długie lata była wyłączona z tego nurtu. Po wojnie w dalszym ciągu obowiązywało prawo ochrony zwierząt z 1928 r., a polityka państwa w dziedzinie zwierząt domowych ograniczała się do obowiązkowych szczepień psów przeciw wściekliźnie. Dopiero w 1961 r. władze nakazały komunalnym zakładom oczyszczania tworzyć punkty likwidacji psów i kotów bezpańskich oraz tych zbędnych do dalszego chowu. W 1997 r. uchwalono nową ustawę o ochronie zwierząt, zastępującą tę przedwojenną, w której wprowadzono ważną zasadę ich niezabijania, poza określonymi w ustawie wyjątkami.

Aby chronić bezdomne zwierzęta i stworzyć im drugą szansę, zakładane są schroniska – albo państwowe, finansowane z budżetu, albo prywatne lub społeczne, zakładane przez fundacje i stowarzyszenia i często utrzymujące się wyłącznie z datków.

Misją schronisk jest opieka nad bezdomnymi zwierzętami i, przede wszystkim, znalezienie im kochającego domu. Schronisko to nie jest bowiem docelowy punkt, a jedynie przystanek na trudnej drodze pomiędzy jednym a drugim domem.

Dla osoby starszej, często samotnej, wielkim wsparciem może być właśnie mały towarzysz – pies lub kot. Jednakże każda adopcja zwierzęcia musi być sprawą świadomą i przemyślaną. Jeżeli ktoś jest aktywny, może zdecydować się na psa, którego obecność będzie motywowała do codziennych spacerów. Innym doradza się koty potrzebujące nieco mniej pracy oraz uwagi ze strony domowników. Niekiedy schroniska odmawiają seniorom adopcji młodych zwierzaków, ale przecież znajdują się w nich zwierzęta w różnym wieku, np. kilkuletnie psy i koty, które często są dużo spokojniejsze i nie sprawiają większych kłopotów. Decydując się na adopcję, powinniśmy też mieć kogoś wśród członków rodziny czy sąsiadów, na kogo możemy liczyć w razie konieczności pojechania np. do weterynarza. Nie zawsze da się wezwać na pomoc wolontariusza.

Schroniska w dużym stopniu opierają się na pracy wolontariuszy, przy czym są to najróżniejsze formy działalności. Wolontariusze wyprowadzają psy na spacer, dotrzymują towarzystwa zwierzętom, bawią się z nimi, uczą je przydatnych zachowań, pomagają w zabiegach pielęgnacyjnych, uczestniczą w adopcji zwierzęcia i interesują się jego dalszym losem już po dokonaniu całej procedury. Wolontariuszem można być na stałe lub dorywczo, w miarę możliwości. Schronisko „Na Paluchu” uruchomiło niedawno fotowolontariat polegający na robieniu zwierzętom zdjęć.

Według danych Biura Opieki nad Zwierzętami (www.boz.org.pl/monitor) pod koniec 2019 r. w Polsce były 552 podmioty, które odbierały bezdomne psy z gmin, w tym 220 schronisk nadzorowanych przez Inspekcję Weterynaryjną.

W Warszawie i okolicach funkcjonuje siedem punktów przyjmujących bezdomne zwierzęta, głównie psy i koty. Wielbiciele psów listę schronisk, z których mogą zaadoptować zwierzaka, znajdą poniżej. W kolejnym odcinku za miesiąc – część poświęcona kotom.

Jest jednostką budżetową m.st. Warszawy. W obecnym stanie organizacyjnym funkcjonuje od 2001 r. Jest jednym z wykonawców Warszawskiego Programu Przeciwdziałania Bezdomności Zwierząt, przygotowywanym corocznie przez Biuro Ochrony Środowiska Urzędu m.st. Warszawy i akceptowanym przez Radę m.st. Warszawy.

W najtrudniejszym okresie (lata 2010-2011) przebywało w nim 2400 zwierząt. Obecnie jest tam ok. 540 psów i ok. 160 kotów. Miesięcznie trafia tam ok. 300 zwierząt, w tym ok. 200 psów i ok. 100 kotów.

Schronisko funkcjonuje na 3 ha powierzchni, zatrudnia łącznie 63 etatowych pracowników w ramach trzech sekcji: ambulatorium, biura przyjęć i adopcji zwierząt, opieki bytowej. Odbywają się tu praktyki dla uczniów z techników weterynaryjnych i studentów Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW, a od 2014 r. schronisko współpracuje też z Kliniką Małych Zwierząt SGGW.

Każde zwierzę dostarczone do schroniska jest opisane, sfotografowane, ma nadany numer identyfikacyjny, przechodzi badanie lekarskie, jest czipowane oraz zaewidencjonowane w bazie. Stąd trafia do pawilonów kwarantanny, gdzie przez 15 dni czeka na odbiór przez prawowitego opiekuna. Wszystkie przyjęte zwierzęta są prezentowane w bazie fotograficznej i na stronie internetowej pod adresem www.napaluchu.waw.pl, aby ułatwić właścicielom odnalezienie swoich zgub. To dzięki temu obecnie aż 41 proc. psów przyjętych do schroniska odbierają właściciele. Większe szczęście mają zwierzęta, które od razu zostały zaczipowane przez swoich właścicieli – straż miejska odwozi je wprost do domów. Zwierzęta nieodebrane po zakończonym okresie kwarantanny są przenoszone do pawilonów i rozpoczyna się proces przygotowania ich do adopcji (szczepienia, sterylizacja/kastracja, niezbędne badania lekarskie i leczenie).

W schronisku jest 10 pawilonów dla psów (2 kwarantannowe i 8 pobytowych). Każdy z nich ma ogrzewanie podłogowe zapewniające utrzymanie temperatury wewnątrz nie niższej niż +15°C. Pawilon jest podzielony na boksy, a każdy boks składa się z części wewnętrznej i zewnętrznej. Taki sposób podziału zapewnia zwierzętom ciepło zimą, chłód latem, kontakt z otoczeniem oraz kontakt wzrokowy z sąsiadującymi psami. Część wewnętrzna pawilonów to prywatne powierzchnie przebywających tam zwierząt.

Przed przyjazdem warto przejrzeć ogłoszenia dostępne na stronie internetowej schroniska. W zakładce „Do adopcji” znajdują się zdjęcia psów i kotów wraz z opisami ich wieku, wagi, temperamentu i przyzwyczajeń. Przy pupilach dopisany jest też numer kontaktowy do wolontariusza lub opiekuna, z którym należy umówić termin spotkania w placówce.

Sukcesem schroniska jest akcja „Adoptuj warszawiaka” – dzięki niej bezpańskich zwierząt jest znacznie mniej.

1. Paluch 2, 02-147 Warszawa, https://napaluchu.waw.pl/

Całodobowy kontakt w sprawach zwierząt: ba@napaluchu.waw.pl,  tel.: 22 846 02 36, 22 868 15 79

Fundacja ta jest organizacją pożytku publicznego niosącą pomoc porzuconym psom i kotom. Swoją działalność rozpoczęła w 2002 r. Do jej statutowych celów należy prowadzenie działań na rzecz humanitarnego traktowania zwierząt i zapewnienia im odpowiednich warunków bytowych oraz kształtowanie właściwych postaw wobec zwierząt. Trafiają tu porzucone lub zagubione psy i koty. Podopieczni fundacji zamieszkują nie tylko schronisko, lecz także domy tymczasowe. Jeżeli na adopcję bezdomnego zwierzęcia zdecyduje się senior, może liczyć na wsparcie ze strony fundacji: pomoc wolontariuszy w początkowym okresie adopcji, poradę weterynarza, karmę.

Działania organizacji wspiera sztab wolontariuszy, którzy uczestniczą w opiece nad czworonogami, organizują akcje adopcyjne i zbiórki. To właśnie z ich inicjatywy w 2010 r. powstało Stowarzyszenie Wolontariuszy Kundellos. Wolontariusze pomagają w pielęgnacji, socjalizacji, profilaktyce i leczeniu bezdomnych czworonogów, wykonują prace porządkowe i konserwacyjne. Działają także poza schroniskiem – propagują adopcję zwierząt, promują działania fundacji i organizują akcje edukacyjne skierowane do dzieci, młodzieży i dorosłych. Wspierają również osoby prywatne zajmujące się bezdomnymi zwierzętami.

Strużańska 15, 05-119 Józefów koło Legionowa, https://schroniskojozefow.pl/, tel.: 694 642 098

Stowarzyszenie Wolontariuszy Kundellos: kundellos@kundellos.pl, tel.: 608 315 461, 603 762 594, 694 698 017

Założona w 2002 r. przez Agnieszkę Brzezińską i Urszulę Plutę. W schronisku w Falenicy azyl znalazło ok. 150 zwierząt. Fundacja Azylu pod Psim Aniołem leczy i oddaje do adopcji porzucone i skrzywdzone psy i koty z Warszawy i okolic. Zgłaszają się do niej seniorzy pragnący zaadoptować czworonożnego przyjaciela. Fundacja zaleca osobom powyżej 62. roku życia adopcję zwierząt starszych, spokojniejszych.

Kosodrzewiny 7/9, 04-979 Warszawa, tel. 509 117 723, 501 258 303

Jest to niewielki ośrodek, w którym czasową opiekę i wsparcie mogą znaleźć bezdomne zwierzęta z okolic, można też zaadoptować któregoś z podopiecznych.

Krzywa 18, 05-220 Zielonka, tel. 517 644 432

Jego historia ma swój początek w Pruszkowie. Tam w 1958 r. powstało pierwsze społeczne schronisko dla bezdomnych zwierząt w Polsce. Od 1963 r. prowadzone było z pełnym poświęceniem i ofiarnością przez Helenę i Stanisława Falińskich. W związku z rozbudową miasta postanowiono przenieść je do posiadłości w Celestynowie odziedziczonej po pani Zofii Płachcińskiej. 31 grudnia 1971 r. było tam 130 psów. W czerwcu 1972 r. schronisku oficjalnie nadano imię Adolfa Dygasińskiego, polskiego pisarza, miłośnika zwierząt oraz członka Zarządu Głównego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce. Od początku istnienia schronisko przyjmowało psy najbardziej potrzebujące, wyrzucone, kalekie, ranne, a także te po śmierci opiekunów, zapewniając im bezpieczeństwo i sytość. Od początku również utrzymywało się dzięki ofiarności darczyńców i organizacjom zbiórek społecznych oraz ze środków Zarządu Głównego TOZ w Polsce.

Obecnie schronisko, jako jednostka terenowa Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, jest organizacją pożytku publicznego. Idea przewodnia działalności placówki to dobro zwierząt i zapewnienie im godnych warunków życia. Prężnie działa tu też wolontariat, który zapewnia psom sobotnie spacery. Wolontariusze uczestniczą w prowadzeniu akcji adopcyjnej i socjalizacji psów. Nad stanem zdrowia zwierząt czuwa trzech lekarzy weterynarii, którzy mają do dyspozycji gabinet lekarski, salę operacyjną i pooperacyjną. Schronisko od lat propaguje sterylizację i kastrację zwierząt, co zapobiega szerzeniu się bezdomności na terenie przyległych gmin. Obecnie zbierane są fundusze na zakup kastrobusa – mobilnej sali operacyjnej, dzięki której lekarze weterynarii będą mogli dotrzeć do najbardziej potrzebujących regionów wiejskich.

Prosta 3, Celestynów, www.celestynow.toz.pl, tel. 22 789 70 61

Jej celem jest charytatywna pomoc zwierzętom bezdomnym i krzywdzonym przez ludzi oraz zapobieganie i zwalczanie źródeł takich zjawisk. Fundacja prowadzi Ośrodek dla Kotów Miejskich „Koteria” w Warszawie i Biuro Ochrony Zwierząt.

Garncarska 37A, 04-886 Warszawa, http://www.argos.org.pl/, fundacja@argos.org.pl, tel. 22 615 52 82.

Działa od 2004 r. Monitoruje problem bezdomnych zwierząt w skali kraju, a także działalność schronisk dla bezdomnych zwierząt i politykę gmin i urzędów. Zbiera i publikuje informacje źródłowe. W wybranych sprawach uczestniczy w postępowaniach sądowych i administracyjnych. W 2016 r. wydało raport o problemie bezdomnych zwierząt.

www.boz.org.pl

Rada m.st. Warszawy zatwierdza co roku Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie m.st. Warszawy. Dotyczy on wszystkich zwierząt domowych, w tym kotów wolno żyjących oraz zwierząt gospodarskich, jednak większość działań dotyczy psów i kotów, ponieważ skala bezdomności tych zwierząt jest największa. Najskuteczniejszymi metodami zapobiegania bezdomności zwierząt są: elektroniczne znakowanie oraz sterylizacja i kastracja. W ramach elektronicznego znakowania (czipowania) schronisko „Na Paluchu” od 2005 r. czipuje wszystkie trafiające tam psy i koty nieposiadające takiego oznakowania, a Urząd m.st. Warszawy od 2007 r. prowadzi i finansuje akcję czipowania psów, od 2010 r. – również kotów. Dane o zaczipowanych zwierzętach wprowadzane są do Międzynarodowej Bazy SAFE-ANIMAL, zrzeszonej w European Pet Network, co pozwala na szybkie odnajdywanie właścicieli zagubionych czworonogów.