Claudio Monteverdi osiągnął niedoścignione mistrzostwo w odmalowywaniu za pomocą dźwięków literackich historii oraz stanów duszy bohaterów. Jego niezwykła elokwencja i wyrafinowana wrażliwość znajdują odzwierciedlenie w bogatej twórczości wokalno-instrumentalnej. I choć tylko nieliczne madrygały z założenia mają charakter sceniczny, to sugestywność przekazu większości jego muzycznych opowieści stała się dla artystów Polskiej Opery Królewskiej inspiracją do kreacji nowego spektaklu na kanwie wybranych utworów Mistrza. Trzy z nich pochodzą z wydanej w 1638 roku w Wenecji VIII księgi madrygałów – Madrigali guerrieri, et amorosi…, stanowiącej podsumowanie i syntezę twórczych dokonań w tym gatunku „boskiego Claudia”.
Wśród Canti guerrieri (pieśni wojennych) dominantę stanowi słynne Il combattimento di Tancredi e Clorinda, któremu Ewa Obniska nadała rangę „utworu niemającego odpowiednika nie tylko w jego [Monteverdiego] dorobku twórczym, ale i w całej literaturze muzycznej baroku”. Historia pojedynku zapisana na kartach poematu Tassa rozbrzmiewa doskonale oddanymi odgłosami bitwy oraz głębią emocji towarzyszących walce i jej tragicznemu finałowi, gdy Tankred rozpoznaje w zabitym przeciwniku ukochaną Kloryndę. Choć utwór jest esencją stylu wojennego, to i w nim kryje się wątek miłosny, będący tematem drugiej części VIII księgi z urzekającym Lamento della Ninfa czy opery-baletu Il ballo delle ingrate. W tym ostatnim utworze Monteverdi odmalowuje dźwiękami opisaną przez Rinucciniego historię Niewdzięcznic obojętnych wobec potęgi miłości.
Pozostałe kompozycje składające się na warstwę muzyczną przedstawienia, już spoza VIII księgi, niosą nie mniejszą wyrazistość emocji oddaną za pomocą oryginalnych środków technicznych i nowatorskich rozwiązań. Konsekwencja w poszukiwaniu jak najdoskonalszych dźwiękowych odpowiedników literackich treści była wszak realizacją artystycznego credo kompozytora, by „mowa (poezja) była panią harmonii, nie sługą”.