Ognisko „Dziadka” Lisieckiego
Tworząc cykl o warszawskich reinkarnacjach, miałem okazję dogłębnie poznać historię dawnych zakładów przemysłowych: Fabryki Norblina, Centrum Praskiego Koneser i Elektrowni Powiśle. Zacząłem rozglądać się za podobnymi tematami i w notatce na stronie urzędu miasta dostrzegłem informację dotyczącą placówki wsparcia dziennego – Ogniska Praga, prowadzonego przez Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”.
Placówka ta, mieszcząca się na warszawskiej Pradze przy ulicy ul. Środkowej 9, została oddana do użytku 21 stycznia 2022 r. po długotrwałej i niezwykle skomplikowanej rekonstrukcji i modernizacji. Dzisiaj służy praskim dzieciom. Różni się jednak zdecydowanie od wcześniej opisywanych reinkarnacji, ponieważ została odbudowana, przynajmniej z zewnątrz, w niezmienionej, pięknej drewnianej formie i zdecydowanie nie jest przedsięwzięciem komercyjnym. Inwestycja została zrealizowana w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy i całkowicie sfinansowana z funduszów miejskich.
Notka wydała mi się na tyle ciekawa, że natychmiast postanowiłem spotkać się z dyrektorem Centrum Wspierania Rodzin „Rodzinna Warszawa”, Jarosławem Adamczukiem. Budynek przy ul. Środkowej 9 okazał się tak pasjonującym miejscem, że jego dzieje zajęłyby chyba co najmniej pół aktualnego numeru „Pokoleń”. Musimy więc zadowolić się skrótem, który być może nakłoni warszawiaków do zatrzymania się w tu choćby na krótką chwilę zadumy.
Relikt drewnianej przeszłości Pragi
Według niektórych źródeł drewniany dom przy ul. Środkowej 9 został zbudowany już w
1879 r. Powstająca wtedy Nowa Praga była całkowicie drewniana, więc budynek jest dzisiaj jedynym reprezentantem tamtych czasów. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Ulicy, założone przez Kazimierza Lisieckiego, kupiło go na swoje potrzeby w 1933 r. Towarzystwo powstało, żeby pomagać dzieciom ulicy. Były to głównie bezdomne sieroty, tj. gazeciarze, pomocnicy w sklepach na bazarach. Kazimierz Lisiecki miał wtedy 30 lat, ale dzieciaki nazywały go „Dziadkiem”. Ośrodek działał przez całą okupację i w latach powojennych.
Rekonstrukcja Ogniska
Z czasem drewniana konstrukcja zaczęła ulegać znacznej destrukcji, głównie z powodu wieku i braku możliwości właściwej konserwacji. W 2014 r. zapadła decyzja o całkowitym zamknięciu budynku ze względu na zagrożenie, jakie stanowił dla osób w nim przebywających. Uczęszczające do niego dzieci przeniesiono do małego budynku stojącego obok – obecnie dalej służy jako pomieszczenia Ogniska. Zanim w 2017 r. podjęto decyzję o rewitalizacji i rekonstrukcji placówki, trwały rozliczne prace badawcze, które ujawniały wciąż nowe trudności i przeszkody związane z fatalnym stanem dużej części obiektu. Remont i rozbudowa trwały prawie cztery lata. Główny budynek zrekonstruowano, pieczołowicie odtwarzając elewacje z zachowaniem oryginalnego szalunku na froncie i dekoracji wokół okien. Pozostawiono strop belkowy, piece kaflowe i nieotynkowane fragmenty ceglanych ścian. Z kolei parkiety i obudowa klatki schodowej zyskały współczesną stylistykę. Zamontowano nowe ogrodzenie i odnowiono nawierzchnię na terenie działki. Całkowicie nowym elementem jest funkcjonalny amfiteatr, którego najdłuższe rzędy zaczynają się na dworze, a ostatnie obejmują najniższy poziom budynku. Cały obiekt robi niesamowite wrażenie – poczucie odległej przeszłości miesza się tu z nowoczesnością, funkcjonalnością, jasną przestrzenią i przytulnością.
Obecnie Ognisko opiekuje się ok. 30 dzieci – docelowo ma ich być ok. 60 -70. Podstawowego personelu jest pięć osób, reszta pracuje społecznie.
